Związki frazeologiczne
Związek frazeologiczny, frazeologizm – utrwalone w użyciu z ustalonym znaczeniem połączenie dwóch lub więcej wyrazów.
Większości związków frazeologicznych nie należy przekładać dosłownie (czyli tłumacząc słowo w słowo) na inne języki, na przykład angielskiemu przysłowiu too many cooks spoil the broth (dosł. „zbyt wielu kucharzy (ze)psuje rosół”) odpowiada polskie przysłowie gdzie kucharek sześć, tam nie ma co jeść.
Etymologia
Niektóre stałe związki frazeologiczne mają swe korzenie w:
- Biblii (np. alfa i omega – pierwotnie „początek i koniec”, czyli określenie Boga; obecnie: „człowiek wszystkowiedzący” lub „człowiek wszechwładny”)
- mitologii (np. janusowe oblicze, czyli dwulicowość)
- literaturze (np. dantejskie sceny – odniesienie do obrazu piekła w Boskiej komedii Dantego Alighieriego; obecnie: „straszne wydarzenia”, „przerażające zajścia”)
- historii (np. pójść do Kanossy – nawiązanie do wydarzeń z roku 1077; obecnie: „pójść z przeprosinami”, „pokajać się”)
- dawnych obyczajach (np. podać czarną polewkę, rzucić rękawicę)
- życiu codziennym (np. stanąć kością w gardle, siedzieć z założonymi rękami, z niejednego pieca chleb jeść)
- wyrażeniach gwarowych i slangowych (np. poczta pantoflowa z gwary warszawskiej)